luGORRI

Gabon egunetan balea agertu zen Getariako portuan. Gaur egun gutxitan izaten da aukera itsasertzetik bale bat ikusteko eta asko izan ziren gabonetako oporrak bertara gerturatzeko baliatu zituztenak. Baleak euskal kostaldetik urrundu dira, animalia hauen populazioaren beherakadak bultzatuta. Baina baleek ere memoria historikoa balute, borondatez urrunduko lirateke euskal arrantzaleen bale ehiztari ospea gogoan. Euskal kostaldeko herrietan…

El constitucional o sea, crónica ciéntifica, literaria y política egunkariaren harpidedunek kronika hau irakurri zuten 1820ko uztailaren 31n: “Tolosa El dia 17 del mes próximo pasado entre doce y una de la noche se introdugeron ladrones en la casa mayorazgo de don Hipólito Luis Ozaeta y Berroeta, conjunta persona de doña María Nicólasa de Loncada…

Urtea bukatzen ari da… 2016a agurtu eta 2017ari ongi etorria emateko momentua hurbiltzen doa… Aurten Urtezahar-gaueko kanpaiak San Telmo baselizatik emango ditu Euskal Telebistak. Zumaiarrak, ordea, San Pedro parrokiko erlojuari so egon izan ohi dira urteko azken gaueko hamabiak noiz iritsiko zain. Kanpandorreko erlojuak adierazten du denbora aurrera doala, segundoz segundo eta minutuz minutu. Herriko…

Gabonak gerturatzen ari diren garai honetan, Olentzeroren antzera, Getariako historia aberastuko duen opari txiki batekin gatozkizue. Dakizuenez, bertako artxiboa Lehen Karlistaldian erre zen eta, ondorioz, ia ez da 1838. urtea baino lehenagoko dokumenturik gorde. Hau horrela, zenbaitetan beste lekuetan zaindu den dokumentazioaren bitartez jakinarazten ditugu bertako gertakizunak. Gaurkoan dakarkigun gaia Iago Irixoa lankideari esker ezagutu…

Aurreko hilabetean 1903an zabaldu zen hiltegi berriaren inguruan aritu ginen. Hilabete honetako idatzia, aurrekoaren jarraipena duzue. Izan ere, Getariako abere hiltegiaren inguruko gorabeherak ez ziren hiltegi berria martxan jartzearekin amaitu. XX. mendeko lehen erdian, batez ere hogeita hamargarren hamarkadatik aurrera, ohikoak bihurtu ziren hiltegiaren garbitasunaren inguruko kexa eta aipamenak. Dirudienez, hiltegia erabiltzen zuten harakinek ez…

Pentsatu baino beranduago, baina jadanik hasi dira Zumaiako barradera edo kanpoko dikea konpontzeko lanak. Azken itsasaldi bortitzak kalte handiak eragin zituen Urolako itsasadarreko sarreran eta denbora luzez egon da barrako pasealekurako bidea itxita. Gune kaltetuenetariko bat antzinako barraren zatia izan zen. Hori dela eta, oraingoan, Zumaiako barraren lehen zati hura eraiki zeneko informazio bila joan…

Dagoeneko blog honetan plazaratu diren artikuluek artxiboetako funtsetan hamaika gauza daudela frogatu dute; bai espero daitezkeenak, baita aurreikusten ez direnak ere. Egoera berezi honek modu askotan aurkezten den informazioa topatzea dakar, logika duena edo logikarik gabekoa; azken finean, ohikoagoak direnez gain, antzinako paperen artean gauza bitxiak eta atentzioa ematen duten batzuk topatzen dira. Xelebretasunaren munduan…

Garai batean animaliak etxeetan hazi eta hiltzen ziren, baina denborarekin guzti hori aldatzen joan da apurka. Nekazal guneetan txerribodekin mantendu da gehien, baina gaur egun oso toki gutxitan egiten dira. Izan ere, gaur egun haragia non-nahi erosi dezakegu, gure beharretara egokituz. Herri eta hirietako haragi eskaria bideratzeko, XIX. mendean hiltegiak eraikitzen hasi ziren. Herriguneko etxeetan…

Hilabeteroko tarte honetan artxibora jotzen dugu, bertan gordea dagoen informazioaren zatitxo bat zuei gerturatzeko asmoz. Gai baten inguruko datuen bila ibiltzen gara eta informazioa behar izaten dugu argitaratzen ditugun idatzi xumeak osatzeko. Udalak memoria historikoa lantzeko egitasmoa abiatu duen honetan, Gerra Zibilari hasiera eman zion altxamendu militarra gogora ekarri nahi izan dugu. Uztailean 80. urteurrena…

La sala KUBO nos abre una nueva ventana al pasado. Un pasado que nos resulta familiar y nos sorprende, al mismo tiempo. Una mirada moderna a un territorio cambiante, abierto a las novedades. Seguramente los visitantes de esta exposición sentirán una sensación extraña de déjà vu, porque lo que se le ofrece es una selección…

Abendu bukaera arte zabalik egongo da Ricardo Ugarteri eskainitako erakusketa. Trintxerpeko Ciriza Etxean eta San Pedroko udal aretoan, bere ibilbide artistikoaren zati bat aurkituko dugu, non, materia eta hutsaren arteko elkarrizketa, eta itsasoa diren gai nagusiak. Tamaina ezberdinetako eskulturek, obra grafikoak eta zenbait artelanen maketek osatzen dute artistari eginiko omenaldi xume baina hunkigarri hau. Erakusketaren…

Irailean Arritokieta eguna ospatzen da Zumaian eta hau aitzaki ezin hobea iruditu zaigu udal artxiboan gordeta dagoen 1690 eta 1886 urte bitarteko kontu-liburuko zenbait datu hona ekartzeko. Kontu-liburu hau Arritokietako baseliza eta ospitalari buruz kontserbatzen den zaharrena da. Hau dela eta, bertako informazio zaharrena iruditu zaigu aipagarriena. Oraingoan eraikin multzo hau zaintzeko eta kudeatzeko ardura…

Getaria Kantauri kostaldeko itsasontzi askoren babesleku nagusia izan da denborale eta enbatetan. XX. mendearen hasieran ordea, eskaintzen zituen azpiegiturak oso eskas geratzen ziren horrelakoetan jasotzen zuten itsasgizon kopuruarentzat. 1902an portua handitzeko egitasmoa idatzi zuen Jose Maria Aranbarri getariarrak, Elkano Arrantzaleen Kofradiak bultzatuta. Portu berriaren helburua kabotaje-ontzientzat eta arrantza-ontzientzat babesleku egokia izatea zen. Helburu horrek ordea,…

Othoi çato etchera: Le Dauphin itsasontziko euskarazko gutunak (1757) Lamikiz, Xabier; Padilla Moyano, Manuel; Videgain, Xarles Baiona: Lapurdum, 2016 Azken bolada honetan, Historia errelatoak garai bateko Disney ipuinen itxura hartu duten honetan, Lamikizek, Moyanok eta Videgainek elkarrekin egindako ikerketa lana itsas argia bezain distiratsu agertu zaigu lehorrean. Historia antzeztea dugu modakoa. Antzezlana ez litzateke alferrik…

El pasado día 21 nos comunicaron la triste noticia del fallecimiento de Juan Antonio Bonachía Hernando. Catedrático de Historia Medieval en la Universidad de Valladolid y todo un referente en la historiografía, no podemos sino dejar de sentir su pérdida. Tuvimos la fortuna de conocerle, pero sobre todo de tratarle y de tener la gran…

Ekainaren bukaeran Aitzuri pilotaleku berriak ateak zabaldu zituen Zumaian. Denbora behar izan du proiektuak, baina jadanik errealitatea da herrian: Zumaiak badu pilotaleku berria. Inaugurazio batek beste bat ekarri digu gogora. Hau dela eta, pilotaleku berriaren itzalean Odieta zaharrera begira jarri gara oraingoan. Jatorrizko Odieta pilotalekua 1856an eraiki zen, Foru Enparantzan zegoen pilota-jokoa ordezkatzeko asmoz. Badirudi…

Uztaila aurrera doa eta gero eta gertuago ditugu Salbatore jaiak. Ez da lehen aldia lerro hauetara gai hau ekartzen duguna. Artxiboan topatutako dokumentu batek jarri digu amua oraingoan ere eta, jaien gertutasunari erreparatuta, irenstea erabaki dugu. Jaietan eta festa giroan musika beti dago presente gurean. Egun berezi hauek alaitzeko erantzukizuna izateaz gain, burutzen diren ekitaldiak…