Jakin badakigu Lazkaoko herria 1743 urtea baino lehenagokoa dela. Artxibo Orokorrean ordea urte honetakoa da Udalbatzaren bilkuren akta libururik zaharrena. Beraz, hau lehenengo erabakia ez den arren, dugun lehenengoa bai. Eta ez da edonolako erabakia. Garai hartako egoera gogorrenetako bati egiten dio aurre Udalak.

Urte horretan, otsailean, Domingo Iztueta eta Josefa Sarasola senar-emazteak zendu ziren. Hauen heriotzaren arrazoien inguruan pistarik ez da ematen. Auskalo.

Senar-emazteek baina 9 seme-alaba zituzten. Denak adingabeak (“…de tierna edad…”) eta gazteentak 12 egun. Honela dio udalbatzak: “… considerando dichos señores constituientes la estrema necesidad y falta de medios con que los huérfanos han quedado por falta de sus padres y en particular el recien nacido…”. Bilkuran erabakitzen da haur jaioberria elikatzeko inude bat bilatzea. Inude honi udalak hilabetero 20 erreal ordainduko dizkio eta alkatea arduratuko da inudea zenbat denboraz arituko den erabakitzen.

Baina Domingok eta Josefak zituzten beste 8 seme-alaben inguruko egoera eta arduraz ez da ezer aipatzen. Zer gertatu ote zen haiekin? Akta liburuetan ez da beste daturik aurkitu. Espedienteen artean ikertu beharko dugu eta egunen batean hauen inguruko ezer irakurtzen badugu beste berri baten protagonista bihurtuko ditugu.

*Irudia: Lazkaoko Udal Artxiboa