Musikak arima aberasten duela esan ohi da sarritan eta egia da baduela gogo-aldartea aldatzeko nolabaiteko ahalmena. Guztiok ditugu momentu konkretu desberdinetan entzutea gustatzen zaizkigun kanta edo piezak, gehienetan hain pertsonal bihurtu ditugunak. Norberak bere soinu banda osatu duen antzera, ekintza publiko desberdinetarako ere hautatu izan dira pieza desberdinak. Oso bestelakoak dira festa egun batean entzuten…

1816ean Maria Ignazia Mugikakoak eta bere ahizpek, beraien aitak lagunduta, Maria Magdalena Lertxundikoaren aurka salaketa jarri zuten, lehenengoaren aurkako irainak plazaratzeagatik (AsteasukoUA, 165-23). Auziaren afera ohikoa bada ere, dokumentazioak harribitxi batzuk gordetzen ditu, bereziki euskarari eta bertsolaritzaren historiari dagokionez. Izan ere, irainak bertsotan aditzera eman ziren. Halakoak errateko bidea ez zen nolanahikoa: bertsoak erabiltzeak publizitate…

Heroia izatetik psikopata izatera; gizakia eta animalia; sentimenduak kupidarik gabeko egoeran. Giro gordin eta bortitzean murgildutako pertsonak ditugu protagonista: jende xumea gerrara eramana (edo joana). Bizitza normala duten pertsonak, heroi ala borrero bihurtuta. Hil ala bizi da aukera. Askotan aukeratzen ez dena. Kontakizuna eta marrazkiak biak doaz batera. Holgadoren marrazkiek oso ondo narratzen dute istorioa.…

Zein ausartzen da Xabiroi saritzeko dauden arrazoiak botatzen? Joko arriskutsua da. Arrazoi asko dago; hortaz, baten bat ahaztea oso erraza da. Gainera, bakoitzak bereak izango ditu. Hemen, gureak azaltzen saiatuko gara. Jakina, gure arrazoiak gure ikuskerari daude lotuak. Lehenik eta behin, komikiak argitaratzeko ausardia aitortu behar zaio. Ausardiak, baina, ez du zertan emaitza onak eman…

Olagarroak badu zumaiarren nortasunarekin nolabaiteko erlazioa. Hauek, gainera, beren kulturaren ikur bereizgarri bezela hautatu dute. Zefalopodo honi eskainitako egun bat ere ospatzen da iraileko hirugarren larunbatean, aurten “XI. Olarro Eguna” izanez. Kostaldeko herri honen gastronomian txoko garrantzitsua du animalia honek. Olagarroa elikagai nagusi duten bi errezeta berezi prestatu izan dira Zumaian: Olagarroa patatekin eta olagarro…

Uda joan da eta argi orduak gero eta urriagoak dira egunetik egunera. Lehenago iluntzen du eta inguruak beltzez margotzen dira. Eguzki izpiek gure egunerokotasuna baldintzatuko balute, goiz erretiratuko ginateko urteko sasoi honetan. Orduan estimatzen da gehien kaleko argiteriaren laguntasuna; iluntasunean kalean ibiltzea baimentzen duena eta gaueko orduetan lasai ibiltzeko segurtasuna ematen duena. Kaleak argiteria elektrikoz…

Gaur erakustera gatozenak lan eskaera gutunak dira. Baina ez edonolakoak. Gaur egun ikustera ohituak gauden ordenagailuko letra berdinez egindako curriculumen oso desberdinak dira. Hauek XIX. mende erdialdean idatzitakoak dira. Idazteko makina edo bestelako tresnak eskasak ziren garai hartan kaligrafia jakitea beharrezkoa zen hainbat lan egin ahal izateko eta gehienetan beren ezagutzak erakusteko eskaera gutunaz baliatzen…

Nork ez ditu orduak eman itsasora begira? Kostaldean bizi direnek sarritan egiten duten zerbait dela esan daiteke. Ziur behin baino gehiagotan beren begiak itsasaldera bideratu dituztela konturatu gabe eta zerumuga denbora batez aztertu eta gero harrapatu dutela beren burua itsasora begira. Naturaltasun osoz egiten den eta egunerokotasunaren parte den zerbait bezela. Kostaldean zehar itsasoa miresteko…

Uda garaian hondartzara joateko ohitura dugu. Eguzki izpi beroek gure azal eta muskuluak epel ditzaten edota berotik ihes itsasoko uretan preskatzeko desioz gerturatzen gara kostaldera. Itzurun hondartza ikusgarria, Santiagoko hareatza zabala eta Algorri harralde lasaia; Zumaiak aukera paregabeak eskaintzen ditu itsasertzaz gozatzeko. Hondartzara eguzkia hartzera eta bainatzera joate hau, ordea, usadio nahiko berria da. Gure…

Aurten 100 urte betetzen dira Ignacio Zuloaga margolari eibartarrak Santiago etxea eraiki zuela. Estilo erregionalista duen etxearen diseinua Pedro Guimón arkitekto ondarrutarrarena da. Hau XX. mendearen lehen erdiko arkitekto esanguratsua izan zen eta Bizkaia eta Gipuzkoan etxe partikular eta txalet ugari egin zituen. Begoñako batzokia, Artxandako kasinoa, Ondarroako Marinelen Kofradia eta Bilboko Bankuaren eraikin nagusia…

Zumaia Urola eta Narrondo ibaiek bat egin eta itsasoratzen diren tokian kokatutako herria da. Kokagune honek bere historia baldintzatu du itsasora begira bizi izan den herri bilakatuz. Portu garrantzitsua izateaz gain, ontziola garrantzitsuen kokagune ere izan da herri hau. Gaur egun oraindik itsasoarekin lotura estua duela ezin uka. Hala ere, itsasadarreko trafikoa asko aldatu da…

Itzurun hondartzaren gainean, amildegia oinetan duela itsasora begiratzen duen eraikin txiki hau oso maitatua da Zumaiarren artean. Paraje berezian kokatua, txoko berezia du, baita ere, herritarren bihotzetan. Azken hilabete hauetan, ordea, San Telmo baselizaren izenak udalerriaren mugak gainditu ditu eta ospetxu egin da. “Ocho Apellidos Vascos” izeneko pelikularen sekuentzia bat bertan grabatu zenetik, Espainiako txoko…

Asteasuko Andazarrate gainan zeuden burni eta igeltso meategietatik (San Miguel, Alerta Está, San Carlos, San Leopoldo, Ave Maria,…) Zarautzeko Moillarri ingurura minerala garraiatzeko eta untziratzeko aireko kable sistema osoa eraiki zen duela 100 urte baino gehixeago. Askok dute honen berri, Asteasu eta Zarautzen bereziki. XX.mende hasiera zen eta meatzetako materialak itsasoko untzietara sartzeko modurik egokiena…

Aski ezaguna da Getaria munduari bira ematen lehena izan zen itsasgizonaren sorterria dela. Juan Sebastian Elkano zenaren presentzia etengabea da Gipuzkoako kostaldeko herri honetan. Elkano izeneko kale, jatetxe eta arrantzale-kofradia; pertsonaiaren bi estatua eta monumentua; bere jaiotetxea non zegoen adierazten duen plaka… Baina bada lau urtetik behin errepikatzen den eta munduaren lehen zirkumnabigazioarekin lotura duen…

Hau da ene ondasun guztia Daitort. Ez dut liburua amaitu. Hasi baino ez. Baina aurrera atzera ibili dut. Ta, nola esan? Zirraragarria. Urduritasuna. Daitort. Lotsa ere badut, une batez poza ere sentitu dudalako. Poza espetxean idatzitako liburu batean aipatua izanagatik? Zer egingo diogu ba. Nire alde esan behar dut: Dut, Laboa, Gantzarain, Anestesia, Kuraia, No…

Erronka ez zen makala. Gure kostaldeko herri bisitatuenetariko bat hartu eta turismoaren inguruan dituzten kexak aztertu. Hori egiteko, noski, laguntza beharko. CICtourGUNE bidelagun. Hausnarketa ez da makala izan. Arrakastatsua ematen duen eredua ahula ez ote den galdetzeraino. Arrakasta ezin da zenbakiekin parekatu, bisita kopuru altuekin, hain zuzen ere. Bisitariak ez baditugu lurralde garapeneko zati bihurtzen,…

Herrian zehar paseatzeak ustekabeak ematen ditu. Txio sortari hasiera eman dion argazkia lekuko. Harri horiek buruan, Luzuriagako langileei buruzko liburua gogoan. Orduan idatzitakoa eta liburu bera errekuperatzea otu zaigu. Honatx. Der Bilbao-Song idatzi eta urte batzuetara, Bertold Brechtek Langile baten galderak liburu baten aurrean (Fragen eines lesenden Arbeiters) 1930eko hamarraldian idatzi zuenean ez zuen galdetu…

Villabona eta Zizurkil batzen dituen Zubimusu izeneko zubiak baditu 3 begi. Gaur egun bi bakarrik dira arku erdikoak, baina garai batean hiruak ziren horrelakoak. Harrizkoa, antzinakoa, oso garrantzitsua bi herrientzat, baita ingurukoentzat,… Tira, ongi xamar ezagutzen ditugu zubi horren ezaugarri eta berezitasunak. Bestalde, erantsi dezakegu askotxo izan direla jasan dituen kalte eta berrikuntzak. Hauetatik bat…