Artxiboetan ez da dokumentazio idatzia gordetzen soilik. Herriaren iragana erakusten diguten beste hainbat iturri ere badira. Horien artean azpimarragarrienetakoak, ezbairik gabe garaian garaiko krokis, mapa, planoak dira.
Duela
hiru aste ireki zen Untzi Museoko aldibaterako erakusketa berria,
Gipuzkoako itsasaldea artean deiturikoa. Bertan Gipuzkoako itsasaldeko
paisaiaren eta portuen irudikapen grafiko eta piktorikoen bilduma zabala
dago ikusgai, XVI. Mendeko irudietatik hasita gaur egungo
adierazpenetaraino.
XX. mende hasiera arte lanean jarduten zuten inudeen irudiak ezagunak dira. Herri askotako jaietan, inudeen desfileak egiten dira oraindik, emakume haiek gogoan.
Itsas gora, Narrondo eta Urola ibaiak, hondarrezko haitzak,… itsasoari begira bizitoki bat antolatzeko grina handia behar zuten gero gure aurrekoek. Behar bada horregatik Bedua edo Oikiako ibia nahiago zuten. Horregatik ere, inguruko mendi magaletan nahiago bizi. Beharrak bultzatuta, baina, ingurune horietan bizi zirenek gune libre bat behar zutela erabaki zuten. Lege, epaile, arau propio. Itsasoa eta lehorra lotzeko premiak asetzeko adinekoa. Narrondo eta Urolaren gainean pasatzea ahalbideratzen zuen zumeetako ibia lehenetsi zuten horretarako: Zumaia, hain zuzen ere.
San Telmo Museoak 133 hilarriz osatutako bilduma bat dauka eta horietako 28 biltegi batean jarri ditu ikusgai. Juan Carlos Morak (Ereiten) hilarri hauen azterketan parte hartu du eta horietako zortzi oroitarriren jabeen inguruko ikerketa burutu du, Donostia modernoko bizitza sozial, ekonomiko eta politikoaren hainbat datu plazaratuz.
Ereitenek Donostiako Untzi Museoan ireki berri den Gipuzkoako itsasaldea artean erakusketan kolaboratzaile gisa lan egingo du.
Ekainaren 29a arte zabalik egongo den erakusketan honetan gipuzkoako kosta ikus daiteke hainbat olio pintura, akuarela, grabatu eta litografien hautatuen bidez.
